Jacobus van der Veen (1832-1902)

Op 26 juni 1832 werd in een huis aan de Pandersteeg (Groenmarktstraat) Jacobus van der Veen geboren. Hij gaat in 1854 samen met de 38-jarige schilder Klaas Vredenburg naar Amsterdam. Ze vinden daar onderdak bij Willem Rijkhof, een schilder die aan de Egelantiersgracht woont. Na een half jaar is hij weer in Meppel terug. Het volgende jaar herhaalt zich dit. Weer is hij een halfjaar in Amsterdam. Misschien heeft hij in die tijd een opleiding tot decoratieschilder gevolgd.

Behalve naar het schilderen blijkt zijn belangstelling ook uit te gaan naar een andere kunst, namelijk de fotografie. Zijn kennis van en bekwaamheid in het tekenen en schilderen is inmiddels ook bekend geworden, want in 1862 zien we hem vermeld als hulponderwijzer in het handtekenen aan de Bouwkundige teken- en rekenschool, een Nutsschool waar avondonderwijs wordt gegeven aan jongens boven veertien jaar.

Na een periode in Leiden is hij als weduwnaar in 1870 weer in Meppel terug. Hij heeft hij intrek genomen bij zijn oudste zuster, Janna Jacoba, die inmiddels ook weduwe is geworden en ook haar moeder Geesje Egberts in huis heeft genomen.

Wat deed Jacobus in deze tijd? In ieder geval kreeg hij zijn baantje aan de Bouwkundige reken- en tekenschool terug. Jacobus wordt onderwijzer aan de afdeling handtekenen. Vanaf 1870 zien we hem in ieder geval weer vermeld en hij blijft dit werk doen tot aan zijn dood in 1902. In de jaarlijkse verslagen die het hoofd van deze bijzondere avondschool, de hoofdonderwijzer B. Huizingh geeft, wordt de naam Js. van der Veen geregeld genoemd. Zo schrijft hij in het verslag van 1870: “Het onderwijs in het hand- en ornamentteekenen bleef bij voortduring in handen van den heer Js. van der Veen. Dat hem zulks wel is toevertrouwd, bewezen de algemeene vorderingen der leerlingen: menige schoone teekening kwam uit hunne handen. Men volgt de methode Dupuis en is in het bezit der daarvoor noodige voorwerpen.

Ook als de Bouwkundige reken- en tekenschool wordt opgeheven in 1881, blijft Jacobus van der Veen zijn vak als tekenonderwijzer uitoefenen. Hij wordt namelijk benoemd in 1882 tot tijdelijk onderwijzer aan de Herhalingsschool. Hij moet daar het handtekenonderwijs verzorgen. Tot 1901 zien we hem als onderwijzer aan deze school vermeld.

Als Janna Jacoba, zijn zuster, op 26 maart 1883 sterft, moet hij omzien naar een ander huis. Hij vindt dat aan de Weteringdwarsstraat, waar hij een bovenkamer betrekt en daarna aan de Brouwersdwarsstraat. Hij overlijdt op dit laatste adres op 69-jarige leeftijd op 18 april 1902.

(Vrij naar en met dank aan: Wiecher Ponne: Kwartaalblad Oud Meppel, jaargang 10 (1988) blad 1, pagina 51)